Vì sao phải tiết kiệm điện năng
Trong cuộc sống hiện đại, điện là nguồn năng lượng không thể thiếu. Nếu không có điện, mọi hoạt động từ sinh hoạt, sản xuất, dịch vụ đều bị ngưng trệ, xã hội sẽ chậm lại và ngừng phát triển, chất lượng cuộc sống sẽ bị suy giảm. Hiện nay, đa phần nguồn điện năng được tạo ra từ các nguồn năng lượng không vô hạn như thủy điện, than đá, dầu mỏ, khí đốt do vậy việc tiết kiệm điện năng là điều cần phải làm.
Trong bài này Beat Tiền Ảo sẽ phân tích cụ thể nguyên nhân và lợi ích của tiết kiệm điện, các biện pháp tiết kiệm điện năng.
Bài viết này có thể được tham khảo để trả lời câu hỏi tại sao phải tiết kiệm điện trong sách công nghệ 8, câu 12, trang 171.
Điện năng là gì?
Điện năng là nguồn năng lượng được tạo ra từ dòng điện. Dòng điện có mang năng lượng vì nó có thể thực hiện công, cũng như có thể làm thay đổi nhiệt năng của một vật. Điện năng có thể chuyển hóa thành nhiều dạng năng lượng khác như: cơ năng, quang năng, nhiệt năng, từ, hóa năng, … Do vậy điện năng được sử dụng trong hầu hết các hoạt động sản xuất và đời sống sinh hoạt hàng ngày của con người.
Vai trò của điện năng
Điện năng có vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống hiện đại. Nó là nguồn năng lượng trong mọi lĩnh vực đời sống.
Điện năng ra đời đã tạo ra 1 cuộc cách mạng trong cuộc sống con người. Nếu chúng ta thiếu điện, chắc chắn thế giới sẽ trở về thời kỳ tiền sử, lạc hậu với bóng tối bao trùm. Con người sẽ chỉ nhìn thấy được mọi vật vào ban ngày chứ không thể nhìn thấy sự vật, sự việc 24/24h như hiện nay.
Sự phát triển của nhân loại đã thay đổi vượt bậc khi có điện năng. Nhờ có điện năng các máy móc công nghiệp, thiết bị điện tử được ra đời. Năng suất lao động sản xuất tăng lên, giải phóng sức lao động tay chân, cuộc sống con người tiện nghi hơn. Do vậy, điện năng là điều không thể thiếu cho 1 xã hội hiện đại và phát triển.
Ví dụ về tầm quan trọng của điện năng
Hãy thử tưởng tượng nếu không có điện thì sẽ làm sao? Sau đây Beat Tiền Ảo nêu ra 1 vài ví dụ cho việc này:
- Smart phone không thể hoạt động: Chúng ta không thể sạc điện thoại được, vì có điện đâu. Lấy gì mà gọi cho người thân, bạn bè, làm sao đọc tin tức, làm sao lướt facebook, tiktok, instagram?
- Điều hòa, quạt, tivi cũng không thể chạy: Trời nóng chúng ta phải dùng quạt nan bằng tay, bị mù thông tin do không có phương tiện để tiếp cận, …
- Đèn điện không sáng: Chúng ta phải dùng đèn dầu, nến thay thế.
- Máy móc sản xuất không thể chạy: Các nhà máy không thể hoạt động, sản phẩm không thể được sản xuất ra, xã hội sẽ thiếu các nhu yếu phẩm thiết yếu.
- Máy đào không thể hoạt động: Mạng blockchain – công nghệ siêu việt của thế giới sẽ không thể vận hành.
Chúng ta sẽ trở về thời kỳ lạc hậu phải không nào.
Vì sao phải tiết kiệm điện năng?
Có nhiều lý do và lợi ích để chúng ta cần phải tiết kiệm điện năng. Sau đây là 1 số nguyên nhân chính
Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên
Điện năng hiện nay đa phần vẫn được tạo ra từ các nguồn năng lượng hữu hạn như thủy điện, than đá, dầu mỏ, khí đốt,…
Như biểu đồ tỷ lệ sản lượng điện Việt Nam theo nguồn năng lượng trên, ta có thể thấy như sau:
- Thủy điện (Hydropower): 29,98%
- Than đá (Coal): 31,1%
- Khí đốt (Gas, Oil): 12,78%
- Gió (Wind): 0,75%
- Mặt trời (Solar): 12,8%
- Pin mặt trời trên mái (Rooftop Solar): 11,23%
- Sinh học (Biomass): 0,53%
- Nhập khẩu (Imported): 0,83%
(Số liệu theo báo cáo EVN năm 2021)
Như vậy, có tới 73,86% lượng điện năng vẫn được tạo ra từ các nguồn hữu hạn là thủy điện, than đá, khí đốt. Việc lãng phí điện năng cũng là lãng phí các tài nguyên trên, dẫn tới khai thác quá mức, cạn kiệt tài nguyên thiên nguyên, tàn phá môi trường, ô nhiễm không khí.
Thủy điện cũng không phải năng lượng có thể dùng mãi mãi. 1 đập thủy điện chỉ có thể vận hành tốt sau 100 năm, sau đó hoặc là phải tốn chi phí lớn để nạo vét, hoặc là xây đập mới. Nếu xây đập mới sẽ dẫn tới tàn phá rừng, ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái dòng sông. Chưa kể đến việc hạn hán cũng ảnh hưởng tới công suất của thủy điện.
Nâng cao chất lượng cuộc sống
Nếu chúng ta dùng điện lãng phí, sẽ dẫn tới các nhà máy phải vận hành tối đa công suất, gây áp lực quá tải lên toàn hệ thống điện quốc gia. Qua đó phải gia tăng chi phí vận hành, sửa chữa, bảo trì thiết bị, hệ thống. Nếu quá tải, hệ thống sẽ không đáp ứng kịp nhu cầu điện, điện sẽ bị cắt và khi mất điện mọi hoạt động sản xuất, sinh hoạt, làm việc, học tập sẽ ảnh hưởng lớn.
Tiết kiệm điện cũng là giúp giảm tải áp lực nên các nhà máy, tiết kiệm chi phí xã hội, qua đó các nhà máy sẽ điều tiết và đáp ứng nhu cầu điện cho xã hội hợp lý hơn.
Bảo vệ môi trường
Nếu dùng quá mức điện năng, các nhà máy nhiệt điện (than, khí) sẽ hoạt động nhiều hơn, khí thải ra môi trường sẽ càng gây ô nhiễm, trái đất nóng lên dẫn đến nước biển dâng cùng nhiều hệ lụy thiên tai khác, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống con người.
Tiết kiệm điện năng cũng chính là góp phần làm môi trường xanh, sạch, đẹp.
Giảm chi phí sản xuất kinh doanh
Điện năng luôn là 1 chi phí chiếm tỷ trọng lớn trong các doanh nghiệp, cơ quan. Tiết kiệm điện năng cũng là giúp giảm chi phí chung cho tổ chức nơi mình đang học tập, làm việc.
Các doanh nghiệp sản xuất hàng hóa tiết kiệm được chi phí điện năng sẽ tăng lợi nhuận, có thể hạ giá thành sản phẩm, tăng lương cho người lao động.
Tăng tuổi thọ các thiết bị điện
Vì sao phải tiết kiệm điện năng khi sử dụng các thiết bị điện? Khi số lượng thiết bị sử dụng điện quá lớn sẽ khiến cho điện năng không thể truyền tải kịp thời.
Điều này có thể dẫn đến tình trạng nhảy áp hoặc khiến cho gia đình mất điện trong một khoảng thời gian ngắn. Ngoài ra, việc này cũng ảnh hưởng trực tiếp tới tuổi thọ của thiết bị điện và bạn sẽ phải bỏ ra một số tiền để mua các thiết bị mới.
Các biện pháp tiết kiệm điện năng
Tắt các thiết bị điện khi không cần thiết
Tại các cơ quan, công sở, doanh nghiệp sản xuất, các thiết bị điện cần được quy định sử dụng hợp lý. Chúng ta có thể: Tắt điện với những khu vực không có người, đèn bàn trên bàn làm việc chỉ nên bật khi có người, điều hòa chỉ sử dụng trong mùa hè. Máy tính chỉ sử dụng khi làm việc; Không đun nấu bằng điện tại cơ quan.
Tại gia đình cũng vậy, chúng ta chỉ nên dùng điện khi cần thiết. Ra khỏi phòng tắt điện, không bật điều hòa quá lạnh (chỉ nên ở mức 24-27 độ C). Chỉ bật tivi khi đang xem.
Một số thiết bị điện trong gia đình nên lưu ý sử dụng để tiết kiệm điện năng như: Nồi cơm điện; Tủ lạnh; Quạt điện; Máy sưởi; Máy điều hòa; TV; Lò vi sóng; Bóng đèn; Máy giặt; Bình nóng lạnh; Máy bơm…
Sử dụng các thiết bị tiết kiệm điện
Trên thị trường hiện nay có nhiều thiết bị điện có tính năng tiết kiệm điện mà vẫn đạt hiệu quả cao. Như đèn compact, đèn led, tivi, điều hòa và tủ lạnh với công nghệ inverter.
Các loại thiết bị này vừa giúp giảm lượng điện năng tiêu thụ, vừa có tuổi thọ cao mà vẫn đạt công suất phục vụ tốt nhất. Chắc chắn sẽ làm giảm nhiều hóa đơn tiền điện của gia đình bạn hàng tháng đấy.
Ngoài ra, bạn lưu ý thay thế các thiết bị điện đã cũ, quá tuổi thọ như tủ lạnh, máy bơm, điều hòa, các thiết bị cũ thường ngốn điện nhiều hơn bình thường tới 30%~50%.
Phát triển nguồn năng lượng tái tạo
Đây là mục tiêu chiến lược tầm quốc gia. Chúng ta đã và đang đầu tư mạnh vào các nhà máy năng lượng điện tái tạo như gió, mặt trời. Tính đến cuối năm 2021, Việt Nam có 84 nhà máy điện gió ở nhiều tỉnh thành như Ninh Thuận, Bình Thuận, Quảng Bình, …
Cập nhật tình hình và danh sách nhà máy điện tái tạo bạn có thể xem tại đây.
Tại gia đình, chúng ta có thể sử dụng pin mặt trời để tạo dòng điện, tích trữ vào ắc quy. Sử dụng các đèn ngoài hành lang bằng năng lượng mặt trời, sử dụng bình nước nóng bằng năng lượng mặt trời, …
Vì sao phải tiết kiệm điện năng – Công nghệ 8
Như trên Beat Tiền Ảo đã phân tích chi tiết các lý do, chúng ta có thể trả lời câu 12, trang 171, công nghệ 8 một cách tóm gọn như sau:
Vì sao cần tiết kiệm điện năng
- Bảo vệ tài nguyên thiên nhiên
- Nâng cao chất lượng cuộc sống
- Giảm tải cho hệ thống điện, chi phí chung của xã hội
- Bảo vệ môi trường
- Giảm chi phí chung của cơ quan, doanh nghiệp
- Tăng tuổi thọ các thiết bị điện
Nêu biện pháp tiết kiệm điện năng
- Chỉ sử dụng điện khi cần thiết
- Sử dụng các thiết bị tiết kiệm điện, hiệu suất cao
- Phát triển năng lượng tái tạo
Em đã làm gì để tiết kiệm điện năng?
- Tắt điện khi ra khỏi phòng
- Tắt điện khi ra khỏi lớp học
- Tắt đèn học khi ra khỏi bàn học
- Bật điều hòa không quá lạnh: 24~27 độ.
- Thường xuyên vệ sinh các thiết bị điện như tủ lạnh, quạt, điều hòa, tivi
- Tắt tivi khi không có ai xem
- Thay thế tủ lạnh cũ, đèn cũ, quạt cũ
- Dùng đèn compact, đèn led, đèn năng lượng mặt trời ngoài nhà.
- Tuyên truyền cho các bạn khác để cùng nhau nâng cao ý thức sử dụng điện tiết kiệm.
- Mua bình nước nóng năng lượng mặt trời.
- Tham gia sự kiện giờ trái đất 25/3 hàng năm.
